Αίτια & Επιδημιολογικά Δεδομένα του Καρκίνου του Μαστού•

Ηλικία: Είναι ο κυριότερος παράγοντας κινδύνου. Παρότι οι περισσότερες περιπτώσεις (80%) εμφανίζονται μετά από την ηλικία των 50 ετών, ο καρκίνος του μαστού μπορεί να παρουσιαστεί σε γυναίκες ακόμη και μετά την ηλικία των 20 ετών.

Οικογενειακό ιστορικό: (κυρίως μητέρα, αδερφή, κόρη) καρκίνου του μαστού ή/και των ωοθηκών.

Πιο αναλυτικά, επιβαρυμένο οικογενειακό ιστορικό θεωρείτε ότι έχουν γυναίκες με:

• Έναν ή περισσότερους συγγενείς 1ου ή 2ου βαθμού που εμφάνισε καρκίνο του μαστού σε ηλικία μικρότερη των 50 ετών.
• Καρκίνο του μαστού και καρκίνο των ωοθηκών ταυτόχρονα σε μία συγγενή ή χωριστά σε περισσότερες συγγενείς από την ίδια πλευρά της οικογένειας
• Καρκίνο του μαστού σε άρρενα συγγενή
• Συγγενή η οποία εμφάνισε καρκίνο και στους 2 μαστούς
• Συγγενή ή συγγενείς με τριπλά αρνητικό καρκίνο του μαστού
• Δύο ή περισσότερους συγγενείς από την ίδια πλευρά της οικογένειας που εμφάνισαν καρκίνο του μαστού σε οποιαδήποτε ηλικία.
• Συγγενή που έχει γνωστή γονιδιακή μετάλλαξη
• Εβραϊκή καταγωγή (ασκεναζί)

Η ύπαρξη οικογενειακού ιστορικού δεν σημαίνει αναγκαστικά ύπαρξη βλαβών (μεταλλάξεων) σε γονίδια υψηλής διεισδυτικότητας που κληρονομούνται από τους γονείς στα παιδιά τους.

Παρατεταμένη επίδραση των γυναικείων ορμονών: Ο κίνδυνος σας είναι μεγαλύτερος εάν:

• Η περίοδός σας άρχισε πριν την ηλικία των 12 ετών
• Η εμμηνόπαυση ξεκίνησε μετά την ηλικία των 55 ετών
• Είστε άτοκος
• Είχατε το πρώτο σας παιδί μετά την ηλικία των 30 ετών
• Έχετε λάβει θεραπεία ορμονικής υποκατάστασης μετά την εμμηνόπαυση. Ο κίνδυνος είναι μικρότερος όταν χρησιμοποιείται μόνο οιστρογόνα έναντι του συνδυασμού οιστρογόνων και προγεστερόνης. Γενικά, η αύξηση του κινδύνου για εμφάνιση καρκίνου του μαστού είναι μικρή και θεωρείται ότι παύει να υφίσταται μετά την πάροδο 3-5 ετών από τη διακοπή της ορμονικής υποκατάστασης.
• Παχυσαρκία: η αιτία που η παχυσαρκία αυξάνει των κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου του μαστού φαίνεται πως σχετίζεται με τα αυξημένα επίπεδα οιστρογόνων στο σώμα. Υπέρβαρη χαρακτηρίζεται η γυναίκα που έχει δείκτη μάζας σώματος (Body mass index – BMI) >25 και παχύσαρκη αν έχει BMI > 30.
• Ιστορικό καλοήθων παθήσεων του μαστού: όπως άτυπης υπερπλασίας του μαστού και μη διηθητικού λοβιακού καρκίνου του μαστού (LCIS). Η παρουσία κύστεων, η ινοκυστική μαστοπάθεια και τα ενδοπορικά θηλώματα του μαστού δεν αυξάνουν τον κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου του μαστού.
• Ιστορικό προηγούμενου καρκίνου του μαστού. Αν είχατε καρκίνο του μαστού στο ένα στήθος έχετε μεγαλύτερο κίνδυνο από την μέση γυναίκα να εμφανίσετε καρκίνο του μαστού στο άλλο στήθος.
• Έκθεση σε ιοντίζουσα ακτινοβολία: κυρίως μέχρι την ηλικία των 30 ετών. Η έκθεση αφορά κατά κύριο λόγο στην ακτινοθεραπεία κοντά στην περιοχή των μαστών για άλλους καρκίνους όπως λεμφώματα ή κακοήθειες του θύμου αδένα. Η δόση της ακτινοβολίας από τις μαστογραφίες είναι πολύ μικρή και δε φαίνεται να σχετίζεται με αύξηση του κινδύνου για εμφάνιση καρκίνου του μαστού.
• Κληρονομικός καρκίνος του μαστού: σχετίζεται με μεταλλάξεις στα γονίδια BRCA1, BRCA2, PTEN, ATM κ.α. και αφορά σε 5% έως 10% των περιπτώσεων καρκίνου του μαστού.

• Η χρήση αντισυλληπτικών: η χρήση αντισυλληπτικών χαπιών αυξάνει ελάχιστα των κίνδυνο ανάπτυξης καρκίνου του μαστού, αλλά η αύξηση αυτή εξαφανίζεται 10 χρόνια μετά τη διακοπή τους. Από την άλλη, τα από του στόματος αντισυλληπτικά μειώνουν τον κίνδυνο ανάπτυξης καρκίνου των ωοθηκών.
• Έλλειψη σωματικής άσκησης: πολλές μελέτες έχουν δείξει ότι η σωματική άσκηση (150 λεπτά ήπιας ή 75 λεπτά έντονης αερόβιας άσκησης κάθε εβδομάδα) μειώνει την πιθανότητα εμφάνισης καρκίνου του μαστού κατά περίπου 12% στον γενικό πληθυσμό και την πιθανότητα υποτροπής της νόσου σε γυναίκες που έχουν θεραπευτεί από τον καρκίνο του μαστού κατά περίπου 40%-50%.
• Διατροφή πλούσια σε κορεσμένα λίπη
• Κατανάλωση περισσότερων από ένα αλκοολούχων ποτών την ημέρα

Όποια έχει παράγοντες κινδύνου δεν σημαίνει ότι θα πάθει καρκίνο του μαστού. Παρόλα αυτά, αν έχετε παράγοντες κινδύνου, θα ήταν καλή ιδέα να το συζητήσετε με το γιατρό σας.

«Η πρόληψη είναι πάντα καλύτερη από τη θεραπεία»

Desiderius Erasmus